Maakt Bubble Barrier de Waddenzee plasticvrij? "Het zou hartstikke mooi zijn"

Plastic zakken, piepschuim, lege flesjes en veel ander afval stroomt elke dag via het Van Harinxmakanaal de Waddenzee in. Met een zogenaamde Bubble Barrier moet daar nu een eind aan komen.

In het Van Harinxmakanaal bij Harlingen, vlak voor de Tsjerk Hiddessluizen, ligt sinds kort een grijs ponton. Het is het eindpunt van een lijn die schuin het water overgaat. De lijn wordt gevormd door waterbellen die aan de oppervlakte komen.

'Scherm van belletjes'

"Die bubbels zijn hier om afval op te vangen zodat er minder plastic de Waddenzee instroomt", legt Francis Zoet uit. Zij is een van de bedenkers van de Bubble Barrier. De installatie in Harlingen is de derde in Nederland, en de vierde wereldwijd.

"Er ligt een buis met gaatjes op de bodem van het kanaal. Daar persen we lucht doorheen", gaat Zoet verder. "Dat creëert een soort scherm van belletjes, als het ware een gordijn dat schuin door het water hangt."

Op onderwaterbeelden van de installatie is te zien hoe er onder de oppervlakte inderdaad een soort gordijn van luchtbubbels hangt. Afval dat tegen dit gordijn stroomt, kan er niet doorheen en wordt erdoor tegengehouden.

Plastic, en ander afval, in het water wordt door de belletjes mee omhoog genomen, naar de oppervlakte toe.

"Vervolgens gebruiken we de stroming van het water om het afval langs dat bellenscherm naar de kant te geleiden."

18 april is internationale World Heritage Day, ook wel bekend als 'International Day for Monuments and Sites'. Een speciale dag om stil te staan bij de geschiedenis van het UNESCO Werelderfgoed.

Het Nederlandse Koninkrijk telt in totaal dertien Werelderfgoedlocaties. Vier daarvan liggen (deels) in Fryslân. Het gaat om het Planetarium in Franeker, de Waddenzee, het Woudagemaal in Lemmer en de Koloniën van Weldadigheid (met de Oostvierdeparten bij Noordwolde).

Al het plastic groter dan 1 millimeter, en ander afval, komt dus uiteindelijk bij een opvangsysteem aan de rand van het kanaal terecht. Daar wordt het verzameld en in een zak gedaan.

Die zak wordt een paar keer per week door medewerkers van Omrin geleegd in hun vuilniswagen.

Er wordt bijgehouden wat er allemaal uit het water wordt gehaald. "Zo weten we precies wat we vangen en hoeveel we uit de Waddenzee houden", vertelt Zoet. "Bij eerdere proeven haalden we 86 procent van al het drijvende materiaal uit het water met dit systeem. Dat verwachten we hier ook."

Initiatief van onderop

Een van de mensen die er mede voor heeft gezorgd dat het bellenscherm nu in Harlingen ligt, is Harlinger Henk Prins. Al jaren loopt hij de zeedijken om de stad heen, op zoek naar zwerfafval. Dat doet hij vrijwillig. Jaren geleden wees hij de gemeente op de mogelijkheden van de Bubble Barrier.

"We hebben praktisch geen omkijken naar dit systeem. En je kunt nagaan, het Van Harinxmakanaal neemt alles uit de richting van Leeuwarden met deze kant op", zegt Prins terwijl hij aan de waterkant staat. "Als we dat op deze manier voor het grootste deel eruit kunnen halen, zou dat hartstikke mooi zijn."

Prins wijst naar de bosjes langs het kanaal. Op een korte afstand liggen daar een lege chipszak, een kartonnen melkpak, een stuk schuurpapier en een plastic zakje. "Overal om je heen zie je plastic liggen. Je ziet het niet eens meer. Het is gewoon geworden voor de meeste mensen."

"Maar dit kan niet de realiteit zijn", sluit Prins fel af. "Het ligt er, en het moet weg!"

SUP Loods Leeuwarden, onderdeel van Orkaanwind BV, organiseert regelmatig SUP Clean Up's - want schoon water is van levensbelang!